Ubacite novčić preko glave u česmu i možda vam se ispuni želja...
Terazijska česma danas je jedan od najpoznatijih simbola Beograda pored kojeg prestoničani i njihovi gosti svakodnevno prolaze. Nalazi se na Terazijama, ispred hotela „Moskva“.
Ipak, dugi niz godina, na njenom mestu, stajalo je nešto potpuno drugo.
Terazijska česma danas se nalazi na istoimenom trgu, ispred hotela „Moskva“. Podignuta je 1860. godine po nalogu kneza Miloša, čime je obeležen njegov povratak na presto.
Terazijska česma sastoji se od četvorostranog stuba, visine preko 8 m, zapravo zarubljenog obeliska postavljenog u osmougaoni bazen prečnika 10 m. Obelisk ima tri segmenta. Na drugom kubičnom segmentu na svakoj strani u središtu kružnog medaljona je lavlja glava, takođe obrađena u kamenu, sa lulom za izbijanje mlaznice. Česma je pažljivo obrađena sa reljefnom dekoracijom u vidu klasicističkih nizova biljnih motiva, završena frizovima romaničkih slepih arkadica, dok su na ogradi bazena i gotički elementi prelomljenog luka. Na svakoj strani stuba su i inicijali kneza Miloša -M.O. I i godina 1860.
Terazijska česma danas se nalazi na istoimenom trgu, ispred hotela „Moskva“. Podignuta je 1860. godine po nalogu kneza Miloša, čime je obeležen njegov povratak na presto.
Međutim, kada je prvobitno postavljena, Terazijska česma se uopšte nije nalazila na tom mestu!
Pola veka česma je stajala nasred Terazija, na mestu gde je danas kolovozna traka, i malo više ukoso, prema hotelu “Balkan“.
Terazijska česma ima posebnu istorijsku, umetničku, arhitektonsku i urbanističku vrednost. Ona je monumentalna i reprezentativna, a izgrađena od svetlog tašmajdanskog kamena - krečnjaka.
Tu se nekada se nalazio veliki rezervoar za vodu u obliku kule koji je postojao još iz vremena kada je Beograd bio tek nešto više od mahale. Naime, Turci su, uvodeći vodu u varoš, duž trase kojom se pružao vodovod, zidali kule na koje su vodovodnim cevima vodu podizali na viši nivo, da bi ona dobila veći skok za svoj dalji tok. Reč je bila o velikim objektima koji su, prema zapisima, bili viši od svih okolnih zgrada koje su u to vreme postojale u ovom delu Beograda.
Takve kule su se osim na Terazijama nalazile i kod “Ruskog cara” i na mestu gde je danas zatvorena kafana “Grčka kraljica”. Od te tri kule najveća je bila ona na Terazijama, a upravo ona je verovatno i “kumovala” čitavom kraju pošto su Turci te rezervoare zvali - terazije za vodu.
Godine 1860. vodovodna kula je uklonjena i na njenom mestu je izgrađena Terazijska česma.
 |
| prvobitno mesro na Terazijama gde je bila česma |
Autor česme je bio Franc Loran italijanski vajar i klesar.
 |
| inicijali vajara |
Radovi su počeli 1859. godine i predstavljali su veliku atrakciju, gde se narod okupljao da gleda radnike kako napreduju čak i po najvećim vrućinama, a otvaranje česme je usledilo naredne godine.
Vrlo brzo je ovo postalo poznato mesto za okupljanje,gde su noću svirali harmonikaši,verglaši i bubnjari. Za svog postojanja česma je za dlaku izbegla razarenje nekoliko puta, između turskog bombardovanja posle dešavanja kod Čukur česme i požara koji je izbio godinu kasnije na rođendan kneza Mihaila.
Posle 51 godine na tom mestu, česma je 1911- za vreme rekonstruisanja Terazija premeštena u Topčider, u portu crkve Svetih apostola Petra i Pavla ,gde je provela pune 64 godine.
Tek kada je 1965. stavljena pod zaštitu države kao jedan od važnijih spomenika Miloševe vladavine, počeli su napori da se vrati na prvobitno mesto, što je postignuto 12. decembra 1975.
Kao što i znamo, danas predstavlja jedan od najprepoznatljivijih simbola Beograda i najpopularnije mesto za sastajanje Beograđana...
CONVERSATION